Voice of Asean sempai (Vol 111)

BƯỚC NGOẶT KHÔNG NGỜ TỚI

 Năm 2008, sau khi tốt nghiệp cấp 3, mình thi đỗ vào trường Đại học Luật Hà Nội nhưng đúng thời điểm đó lại vô tình biết đến chương trình du học của trường Nhật ngữ Đông Du. Đăng ký thi thử bài luận và phỏng vấn tại trung tâm thế nào lại đỗ, thế là mình quyết định rẽ hướng, chuyển qua đăng ký học tiếng Nhật tại trường trong hơn 1.5 năm để chuẩn bị qua Nhật du học. 

 Do ở Việt Nam đã học tiếng Nhật lên tới trình độ N2, sang tới Nhật lại có rất nhiều sempai cùng chương trình Đông Du hỗ trợ giới thiệu việc cho nên mình gần như không gặp khó khăn gì trong việc tìm baito. Công việc đầu tiên mình được giới thiệu là làm dọn dẹp tại trung tâm thương mại. Công việc này lương khá cao, nhưng không sử dụng tới tiếng Nhật mấy nên sau một thời gian đã quen hơn với cuộc sống và cách tìm baito ở Nhật, mình xin chuyển sang làm trong bếp tại một chuỗi cửa hàng ăn nhanh. Công việc mới tuy lương thấp hơn nhưng lại có thêm nhiều cơ hội để giao tiếp tiếng Nhật, cải thiện khả năng nghe nói. Khi giao tiếp đã tốt hơn, mình lại đánh liều thử xin việc và được nhận vào làm bán thời gian tại Uniqlo. 

 Bên cạnh việc tăng cường trải nghiệm và khả năng giao tiếp qua các công việc làm thêm, mình cũng rất tích cực tham gia vào các hoạt động tình nguyện ở trường, tham gia các cuộc thi viết văn, hùng biện tại Fukui. Nhờ thành tích học tập tốt và chịu khó tham gia các hoạt đồng ngoại khóa mà mình nhận được khá nhiều ưu ái từ trường trong 4 năm học đại học như: được miễn học phí suốt 4 năm, 3 năm liền nhận học bổng từ các quỹ học bổng do trường tiến cử. Nhờ có khoản học bổng này mà quãng thời gian học đại học, mình không phải chịu quá nhiều áp lực về tài chính. 

 Đến năm cuối đại học, mình bắt đầu chặng đường tìm việc ở Nhật như nhiều bạn cùng lứa khác. Hồi đó, do có người yêu đang làm việc ở Osaka và cả hai xác định sẽ sớm kết hôn nên lựa chọn tìm việc của mình chỉ quanh quẩn các công ty ở khu vực Kansai. Tổng cộng mình đã ứng tuyển khoảng 20 công ty ở quanh Osaka, nhưng hầu hết đều không nhận được kết quả như ý. Có công ty đồng ý nhận vào thì lại yêu cầu phải lên Tokyo làm việc. Nhận thấy nếu chỉ bó hẹp phạm vi tìm kiếm quanh Osaka mãi như vậy thì sẽ đánh mất nhiều cơ hội tốt, nên nửa sau của chặng đường xin việc, mình quyết định mở rộng phạm vi tìm kiếm ra cả các công ty có chi nhánh toàn quốc. Sau đó không lâu, mình nhận được naitei vào một công ty vận chuyển B2B khá lớn, có chi nhánh toàn quốc và đồng ý cho mình làm việc ở Osaka nếu muốn. Tuy vậy đúng là số trời run rủi, vì sau đó chồng mình lại được công ty điều chuyển công tác lên Saitama. Thế là mình cũng đề đạt nguyện vọng được làm ở chi nhánh quanh khu vực Kanto với công ty và cả 2 vợ chồng mình chuyển lên Tokyo làm việc từ năm 2016. 

NHỮNG NỖ LỰC & CỐ GẮNG KHI CÒN ĐI LÀM

 Công ty mình là một công ty khá lớn, cực kỳ thuần Nhật nên có chế độ đào tạo nhân viên mới rất kỹ. 3 tháng đầu bọn mình không phải làm bất cứ một công việc gì, chỉ đi tập huấn và học thi các chứng chỉ, bằng cấp liên quan tới ngành nghề nhưng lại vẫn được nhận lương như bình thường. Công ty lớn nên các quy trình cũng cực chỉn chu. Mình đã học được rất nhiều về business manner và cách làm việc chuyên nghiệp của người Nhật trong thời gian làm việc ở đây. Tuy vậy, do là công ty lớn nên mọi thứ đều được chuyên môn hoá rất cao, nên có điểm hạn chế là mình chỉ biết những thứ mà mình phụ trách, gemba mà mình làm chứ khó nắm được tổng thể, trừ khi chịu khó thuyên chuyển và thử sức qua nhiều bộ phận khác, mà việc này thì mất khá nhiều năm.

 Thời gian đầu mới vào làm, mình được phân công làm trong kho thông quan của công ty nên hầu như không biết công việc bên ngoài kho có gì. Chỉ tới sau khi sinh em bé, công ty thấy mình đi làm ở kho thông quan xa ga vất vả quá, mới thuyên chuyển sang bộ phận khác gần ga hơn để tiện đi lại. Lúc này mình mới được trải nghiệm những công việc mới, được tiếp xúc nhiều với khách hàng hơn. 

 Ở bộ phận mới, mình được sếp giao phụ trách một dự án hỗ trợ giảm chi phí cho khách hàng. Nhiệm vụ của team mình là phải làm thế nào để giảm được 10% chi phí theo nhu cầu của một đối tác là chuỗi cửa hàng tiện lợi có quy mô lớn ở Nhật. 

 Vì là nhiệm vụ đầu tiên được giao phụ trách sau khi vào làm, nên mình đã cố gắng xem xét tổng thể, tìm tòi tra cứu để lên được nhiều phương án cho khách hàng. Không chỉ xem xét lại các hạng mục của công ty mình dành cho khách, mình còn cân nhắc tới cả các chi phí mà phía công ty mình đang phải trả cho các đối tác khác trong dự án này, để xem có hạng mục nào có thể giảm chi phí từ phía bên mình, từ đó giúp giảm chi phí cho khách mà không làm ảnh hưởng tới lợi nhuận của công ty không. 

 Trong quá trình xem xét, mình nhận thấy tuyến đường mà các xe vận chuyển hàng mà bên mình đang ký hợp đồng để vận chuyển hàng cho phía đối tác có nhiều điểm chưa hợp lý. Điển hình là việc tuyến đường chạy (và làm căn cứ để tính chi phí) của xe tải vẫn được giữ nguyên như hồi mới đầu, dù nhiều cửa hàng trong chuỗi của khách đã đóng cửa. Để giảm thiểu chi phí, mình đã tra lại toàn bộ vị trí các cửa hàng hiện vẫn còn hoạt động mà xe vận tải cần chạy qua, sau đó vẽ lại tuyến đường vận chuyển hợp lý hơn, cắt bớt quãng đường thừa do xe vẫn chạy qua những cửa hàng đã ngừng hoạt động..

 Nhờ chịu khó tìm hiểu thông tin, thẳng thắn trao đổi những điểm cảm thấy chưa hợp lý với phía đối tác, mình đã thành công trong việc giúp khách hàng cắt giảm được 10% chi phí so với ban đầu. Thành công trong dự án đầu này giúp mình được sếp đánh giá cao và bản thân mình cũng học thêm được rất nhiều kỹ năng mới trong quá trình đảm nhiệm dự án. 

 TÌM KIẾM CÁCH LÀM VIỆC MỚI PHÙ HỢP HƠN

 Năm 2022, mình lại tiếp tục có bầu và sinh bé thứ 2. Trong thời gian nghỉ chăm bé, tranh thủ có mẹ sang chăm con giúp, có nhiều thời gian, nên mình đã đi học để lấy bằng lái xe và baito thêm ở một văn phòng luật gần nhà (có sự cho phép của công ty). 

 Luật của Nhật cho phép các mẹ ngay cả trong thời gian nghỉ chăm con và nhận trợ cấp chăm con nhỏ vẫn có thể đi làm thêm một số thời gian nhất định trong tháng mà không bị ảnh hưởng tới khoản tiền trợ cấp chăm con, nên mình đã quyết định đăng ký đi làm vài tiếng một tuần tại văn phòng luật này để có thêm trải nghiệm. Và quả thật, 6 tháng làm việc tại đây đã giúp cho mình biết thêm nhiều kiến thức, trong đó phải kể tới mảng kiến thức về visa dành cho người nước ngoài khi làm việc tại Nhật. Đây là những kiến thức đã hỗ trợ rất nhiều cho mình sau này khi chuyển sang làm công việc giới thiệu việc làm với tư cách là một freelancer. Đoạn này thì mình xin phép sẽ kể kỹ hơn ở phần sau. 

 Sau khi kết thúc thời gian nghỉ sinh và chăm bé thứ 2, mình quay trở lại công ty làm việc. Và đây cũng là thời điểm mình bắt đầu cảm thấy những bất cập mà trước đây khi mới có một bé, mình chưa cảm nhận được. Dù sau Corona, có rất nhiều công ty bắt đầu áp dụng chế độ làm việc remote toàn bộ hoặc một phần thời gian, nhưng công ty mình thì vẫn giữ nguyên hình thức làm việc cũ, nên mỗi ngày mình vẫn đều phải tới công ty và mất gần 3 tiếng cho việc đi lại. Để có thể lên các vị trí cao, có nhiều cơ hội phát triển, mình sẽ phải chấp nhận việc ở lại làm thêm muộn, thậm chí là thuyên chuyển sang bộ phận khác, vùng khác. Còn nếu muốn ổn định, đến giờ là có thể chạy về đón con, lo cơm nước cho gia đình ngay, thì chỉ có thể chọn cách làm việc rút ngắn thời gian từ ngày 8 tiếng xuống còn 6 tiếng, làm các công việc bình bình, không đòi hỏi gấp về tiến độ,..Mà như vậy đồng nghĩa với cơ hội thăng tiếng hầu như không còn, mức lương cũng thấp đi rất nhiều do số giờ làm giảm từ 8h xuống còn 6h. 

 Ở Nhật không có ông bà giúp đỡ, chỉ có 2 vợ chồng với nhau chăm con nhỏ, nên nếu tiếp tục ở lại đây, mình không thể chọn cách ở lại làm thêm hay chấp nhận thuyên chuyển công tác để phấn đấu sự nghiệp được. Nhưng nếu chọn cách làm ngày 6h với các công việc ổn định, bình bình thôi thì sao mình lại phải chọn chỗ làm xa tới vậy để làm gì? Trong khi hoàn toàn có thể kiếm được các công việc gần nhà hơn, hoặc thoải mái hơn với mức lương tương tự? Và sau một thời gian cân nhắc giữa các lựa chọn, mình quyết định nghỉ công việc full-time ở công ty để tìm một hướng đi mới, một phong cách làm việc phù hợp với bản thân và gia đình hơn. 

 

Xem thêm:
Mẹ Việt đi làm fulltime – Điều kiện, thời điểm và cách cân bằng

 NHỮNG THỬ THÁCH VÀ THÀNH QUẢ KHI LÀM FREELANCER

 Thời gian đầu khi nghỉ công việc full-time ở công ty, mình không làm tự do (freelancer) ngay mà xin vào làm nhân viên kinh doanh cho một công ty phái cử nhân lực ở Việt Nam thay cho một người bạn mình vừa nghỉ sinh. Chỗ bạn bè quen biết giới thiệu nên mình được nhận vào làm ngay, nhưng công ty hoàn toàn không có đào tạo gì cho nhân viên mới. Tự mình phải mò mẫm tìm tất cả mọi thông tin, từ lên danh sách các nghiệp đoàn, xí nghiệp cần liện hệ, rồi tự gọi điện hẹn gặp, tự chốt hợp đồng với khách,.. Sau khoảng 4 tháng làm việc và giới thiệu được cho phía công ty khoảng 4-5 khách, giới thiệu công việc được cho khoảng 20 bạn lao động phía Việt nam xong thì mình quyết định nghỉ vì cảm thấy công việc này có nhiều điểm không hợp với bản thân. Tuy vậy, công việc này cũng đem lại cho mình một trải nghiệm và mối quan hệ mới.

 Sau khi nghỉ làm ở công ty phái cử, mình quyết định chuyển hẳn sang làm việc tự do dưới hình thức freelancer. Mình dựa vào các mối quan hệ cũ với nghiệp đoàn và các cơ quan hỗ trợ đặc định (shien kikan) có được trong thời gian 4 tháng làm cho công ty phái cử trước đây để kiếm các mối đi dịch ngắn hạn hoặc support tìm người cho công ty. Song song với đó, mình cũng lên mạng, tìm các trang chuyên giới thiệu việc làm cho freelancer để tìm các công việc ngắn hạn theo dạng hợp đồng ủy thác công việc khác.  

 Hiện sau một thời gian chịu khó tìm việc và tích lũy kinh nghiệm thì mình đã trải nghiệm được khá nhiều công việc khác nhau. Có công việc chỉ đi khi khách hàng liên hệ như công việc đi dịch cho luật sư, cho các bạn tu nghiệp sinh, tokuteigino, nhưng cũng có công việc ổn định, nhận lương theo tháng như công việc làm tại toà thị chính của thành phố Kawasaki (2 buổi/tuần), hay công việc phân tích marketing về thị trường Việt Nam cho công ty Nhật. Dạo gần đây mình còn nhận cả các job như hỗ trợ xây kênh Tiktok, làm nội dung cho các nền tảng mạng xã hội cho một công ty HR tại Nhật. Ngoài ra, mình cũng vẫn nhận hỗ trợ kết nối giới thiệu người cho các công ty HR của Nhật và Việt Nam. Nói chung là đủ mọi nội dung công việc, miễn là mình thấy mình có đủ khả năng và quỹ thời gian cho phép. Nội dung của các công việc khác nhau giúp mình có được nhiều trải nghiệm khác nhau, và quá trình tìm kiếm các công việc cũng giúp mình có thêm được nhiều kinh nghiệm và kiến thức hay để chia sẻ được cho cộng đồng. 

 Từ khi nghỉ việc chính thức và chuyển qua làm việc theo diện freelancer, mình cảm thấy đây thực sự là cách làm việc phù hợp với cuộc sống hiện tại của mình. Mình vừa có thể chủ động thời gian làm việc để chăm lo được cho gia đình tốt hơn, có thêm thời gian cho bản thân, lại vừa được trải nghiệm nhiều công việc khác nhau, mà thu nhập thì cũng không hề tệ. Dĩ nhiên so với khi đi làm chính thức ở công ty, thì thu nhập hàng tháng khi làm theo kiểu freelancer sẽ dao động với biên động khá lớn, có những tháng nhận được nhiều việc thu nhập thậm chí còn cao hơn hồi xưa, nhưng cũng có tháng ít việc thì nhận về tay chỉ khoảng mười mấy man. Nhưng về tổng thể thì tháng nọ bù qua tháng kia, bản thân mình thấy khá ổn. Mọi người thường nghĩ nhận việc làm theo dạng uỷ thác công việc thì sẽ không được lâu dài, nhưng nếu mình làm tốt thì thường sau đó cứ có việc mới họ sẽ lại nhờ mình, chỉ cần duy trì được 2-3 mối như vậy thì thu nhập cũng không tới nỗi bấp bênh lắm đâu. 

 Từ khi chuyển qua làm freelancer, mình có thêm nhiều thời gian tự do hơn nên cũng chăm chỉ viết lách, chia sẻ kinh nghiệm tìm các công việc tự do, theo thời vụ, kinh nghiệm xin bảo hiểm thất nghiệp, các chế độ hỗ trợ mẹ có con nhỏ, kinh nghiệm chăm con của bản thân lên các hội nhóm và nhận được khá nhiều phản hồi tích cực từ các mẹ. 

 Tháng 9/2023 vừa rồi, để các nội dung chia sẻ của mình đến được với nhiều mẹ hơn nữa, mình bắt đầu xây kênh Tiktok và làm các video ngắn để chia sẻ những nội kinh nghiệm, kiến thức nói trên. Thời gian đầu mới xây kênh, video làm ra mất khá nhiều công để quay và edit nhưng lại không được nhiều người theo dõi, lắm lúc mình cũng nản muốn bỏ hết. Nhưng sau lại tự động viên bản thân cứ dần dần làm từng tí một, coi như là để luyện thêm 1 kỹ năng mới, rồi lâu dần kiểu gì mọi thứ cũng được cải thiện để làm động lực duy trì. Hiện sau một thời gian duy trì việc làm video, kênh của mình cũng đã có gần 7000 người theo dõi và có 1 vài video được lên xu hướng với lượt view khá cao. Chính việc xây kênh Tiktok này sau đó lại đem tới cho mình nhiều cơ hội công việc mới. Mình nhận được lời mời của khoảng 4 công ty HR nhờ giới thiệu và tìm người cho họ. Ngoài ra, mình còn nhận được một job liên quan tới tạo tài khoản và lên ý tưởng nội dung cho các nền tảng mạng xã hội cho một doanh nghiệp HR Nhật. 

 Trong thời gian tới, mình dự định sẽ dành thêm thời gian để học tập và nâng cao kỹ năng tiếng Anh và tiếng Trung, vì mình nhận thấy có rất nhiều cơ hội công việc hấp dẫn nếu mình thông thạo hai ngôn ngữ này. Mình cũng đang tự học thêm về Digital Marketing để có thể làm tốt hơn công việc hiện tại và phát triển kênh TikTok theo hướng giúp đỡ cộng đồng người Việt tại Nhật Bản, giúp các mẹ có thể phát huy tối đa khả năng và lợi thế của mình trong môi trường sống mới. Mình hy vọng rằng việc nâng cao kiến thức và kỹ năng này sẽ không chỉ giúp mình làm nội dung tốt hơn mà còn phát triển thương hiệu cá nhân một cách bền vững, vừa đem lại lợi ích cho cộng đồng, vừa đem lại nhiều cơ hội công việc hơn cho bản thân trong tương lai. 

Xem thêm:
Lưu ý chọn công ty khi chuyển việc

 

 LỜI NHẮN 

 Qua bài chia sẻ ở trên, mình cũng muốn có đôi lời nhắn gửi đến tất cả những ai đang sống và làm việc tại Nhật, đặc biệt là chị em phụ nữ. Phụ nữ Việt Nam chúng ta không chỉ đảm đang mà còn rất tài năng và giàu nghị lực. Nếu chị em cảm thấy cách làm việc hiện tại chưa hợp lý với hoàn cảnh của gia đình mình, cần phải thay đổi, thì hãy mạnh dạn thay đổi, đừng chờ đợi và cũng đừng sợ hãi, dù đã qua tuổi 30. 

 Cơ hội sẽ đến với những người nỗ lực và cố gắng, thử thách mới chắc chắn sẽ mở ra những cơ hội mớii. Khi cảm thấy mệt mỏi, hãy cho phép bản thân nghỉ ngơi, tận hưởng cuộc sống và yêu thương chính mình. 

 Có những thời điểm mình dành trọn vẹn 100% năng lượng cho công việc, tập trung hết mình để đạt được mục tiêu. Nhưng cũng có những lúc mình phải chia sẻ sự quan tâm và thời gian cho cả gia đình và sự nghiệp, và chính điều này mang lại cơ hội để mình học hỏi, phát triển và thử sức với những điều mới mẻ.

 Chúc các chị em luôn mạnh mẽ, vững vàng và chọn được con đường phù hợp nhất với định hướng công việc và hoàn cảnh của gia đình mình. 

Tokyo, tháng 7/2024

 

Xin vui lòng liên hệ trước khi đăng lại hoặc trích dẫn nội dung và hình ảnh từ Tomoni.