Mình học cấp 3 tại một ngôi trường nhỏ ở Hà Nội. Nhà mình gần khu công nghiệp nên bố mẹ vốn định hướng cho mình sau khi tốt nghiệp cấp 3 sẽ thi vào trường Đại học Công nghiệp, học lấy cái bằng đại học rồi về xin việc gì đó trong khu công nghiệp, vừa gần nhà, vừa ổn định. Có lẽ mình cũng đã đi theo con đường mà bố mẹ vạch sẵn cho nếu như năm đấy mình không vô tình biết đến lớp tiếng Nhật miễn phí do một trung tâm du học ở Hà Nội mở tại trường mình. Mục đích của họ có lẽ là để những đứa chưa biết gì về tiếng Nhật và nước Nhật như mình tò mò tham gia rồi biết đâu có hứng thú với việc đi Nhật và lựa chọn trung tâm của họ, và quả đúng là từ khi tham gia lớp học đó thì mình bắt đầu suy nghĩ về một hướng đi mới khác so với con đường mà trước giờ bố mẹ đã vạch ra. Mình bắt đầu tìm hiểu về du học Nhật, và nhen nhóm ý định chọn một con đường khác so với các bạn cùng lứa, đó là đi qua Nhật, vừa học vừa làm. Sau một thời gian tìm hiểu, đến giữa năm lớp 12, mình quyết định không thi đại học nữa mà tập trung học tiếng Nhật để đi Nhật du học.
Bố mẹ mình khi biết chuyện thì phản đối ghê lắm, một phần vì từ hồi lên cấp 3 thì mình khá mải mê với mấy trò chơi game, nên bố mẹ sợ mình sang đó mải chơi quên học, một phần vì hồi đấy ở quanh chỗ mình chả có ai đi Nhật cả. Dù vậy, mình vẫn nung nấu dự định sẽ sang Nhật theo lộ trình mà nhiều trung tâm du học vẫn vạch ra: đi học trường tiếng, sau 2 năm thì học lên senmon hoặc đại học, rồi ra trường kiếm việc làm,…
Trong lúc đang tìm kiếm thông tin du học, thì mình tình cờ biết đến hội thảo du học Nhật Bản được tổ chức ở HN có sự tham gia của 2 sempai đã ở từng du học ở Nhật theo học bổng MEXT và đều lấy được N2-N1 trong vòng chưa đầy 1 năm. Được gặp và nghe những điều 2 anh chia sẻ làm mình càng quyết tâm hơn nữa với việc đi du học ở Nhật. Quan trọng hơn, là qua buổi hội thảo này, mình biết đến một học bổng miễn học phí cho phép mình có thể sang Nhật học thẳng lên cao đẳng (tandai) rồi liên thông tiếp vào đại học mà không phí mất 2 năm học trường tiếng.
Sau một thời gian chuẩn bị và apply cũng như bồi dưỡng tiếng Nhật ở nhà, tháng 4/2015 mình sang Nhật và vào học tại trường cao đẳng Yamaguchi khi trình độ tiếng Nhật mới chỉ vừa qua N4, chấp chới N3.
Vừa qua đến nơi, mình đã phải vào học luôn các môn học ở tandai cùng các bạn sinh viên người Nhật khác. Dù những du học sinh đi theo diện liên kết như mình được các thầy cô khá châm chước khi học, nhưng quả thật những ngày đầu mới sang Nhật mình đã rất shock. Shock vì ngồi nghe giảng trên lớp mà gần như chả hiểu gì, muốn nói muốn hỏi cũng không nói được thành câu, baito thì mãi chẳng xin được, phải chờ các sempai đi trước giới thiệu cho mới có. Tỉnh Yamaguchi nơi mình sống lại là một vùng cực kỳ nông thôn, xung quanh hầu như chả có gì, chỉ toàn nhà dân và đồng ruộng, khác hẳn hình ảnh hào nhoáng của những Tokyo, Osaka mà mình từng xem khi còn ở nhà.
Suốt 6 tháng đầu mới sang, không biết bao nhiêu lần mình có ý nghĩ là sẽ nghỉ học ở đây và chuyển sang một trường tiếng nào đó ở Tokyo hay Osaka để có nhiều thời gian học tiếng hơn, để được sống ở nơi đúng với nước Nhật mà mình từng tưởng tượng hơn. Ở đây, dù hàng ngày được học các môn học bằng tiếng Nhật, nhưng do không nghe hiểu và nói được mấy nên kiến thức nạp vào cứ như nước đổ đầu vịt, mãi chẳng tiến được là bao, học hay làm cái gì cũng cảm thấy hạn chế vô cùng, cuộc sống thì buồn tẻ, nhàm chán. Tuy vậy, việc chuyển chỗ ở- chỗ học này không phải là một quyết định đơn giản, nên vào kì nghỉ tháng 9 năm đó, mình quyết định khăn gói lên Tokyo để tìm hiểu tận mắt môi trường học tập và sinh hoạt trên đó.
Tokyo quả thật rộng lớn và đông đúc hơn rất nhiều so với tưởng tượng của mình. Tuy vậy, phải lên đến nơi mình mới nhận thấy cuộc sống ở đây thật sự đắt đỏ hơn vùng mình đang sống rất nhiều, từ nhà ở tới sinh hoạt phí. Mình thấy các bạn mình gặp dù học ở Tokyo nhưng đều chỉ ở các thành phố ven xung quanh như Saitama hay Chiba, mà tiền nhà vẫn đắt nên một căn nhà bé bé phải share để 4-5 người ở cùng. Học phí trường tiếng trên này lại rất đắt, baito tuy có nhiều hơn dưới mình nhưng thường phải đi lại bằng tàu khá vất vả. Cuộc sống đắt đỏ, học phí cao nên các bạn đều phải gắng sức làm thêm, thời gian đi lại giữa chỗ học – chỗ làm xa nên rốt cuộc thời gian học tiếng cũng không còn lại nhiều.
Từ Tokyo trở về và nhìn lại hoàn cảnh của bản thân, mình mới thấy từ trước giờ mình có hoàn cảnh tốt để tự học biết bao mà không biết tận dụng. Ở Yamaguchi mình được miễn học phí nên gánh nặng baito để trang trải sinh hoạt phí không quá lớn, người dân địa phương lại rất quý sinh viên nước ngoài, nên nếu biết tận dụng thì có khi còn có thể học tiếng tốt hơn là đi học trường tiếng. Vậy là mình quyết tâm lên kế hoạch tự học tiếng Nhật để cải thiện khả năng nghe, nói.
Mình nhận thấy việc tự học tiếng Nhật của mình thời gian đầu mới sang không hiệu quả lắm là vì mình vẫn chỉ học theo cách truyền thống là ngồi bàn ôm sách rồi đọc ngữ pháp, xem bài khóa,… Cách này có nhược điểm là nhanh chán, dễ buồn ngủ, nhất là nếu chỉ có một mình,… nên mình quyết định thử chuyển qua học bằng các clip dạy tiếng Nhật trên mạng coi sao. Sau một hồi mày mò thì mình cũng tìm được một kênh dạy tiếng Nhật rất đầy đủ và hệ thống về luyện thi N3-N2 trên Youtube của một nhóm các bạn người Nhật. Clip các bạn ấy làm rất dễ hiểu, sống động nên mình không bị cảm giác dễ chán như khi ôm sách ngồi học một mình, mỗi phần lại khá ngắn gọn nên mỗi ngày mình có thể chia nhỏ ra một ít để học. Đặc biệt là khác với nghe giảng trực tiếp trên lớp, khi học qua clip thì những phần chưa hiểu rõ lắm mình có thể tua đi tua lại để xem bao nhiêu lần cũng được. Tìm được cách học hiệu quả nên sau khi từ Tokyo về là 2 tháng trước kì thi N2 mình chỉ tập trung học theo các clip này kết hợp với luyện theo sách và làm đề năm cũ. Kết quả là tháng 12 năm ấy mình đỗ N2 thật. Sau này khi học lên N1 mình vẫn tiếp tục áp dụng cách này và thấy nó đúng thật là rất hiệu quả, ít nhất là đối với bản thân mình.
Khi khả năng ngữ pháp và từ vựng khá lên thì mình cũng đã có thêm ít nhiều tự tin với các môn học trên lớp và giao tiếp với bạn bè hàng ngày. Tuy vậy, khả năng nói vẫn là yếu điểm của mình. Hồi đó mình có làm baito ở combini, và mỗi lần đứng quầy thanh toán mà phát âm hay nói gì có vẻ không được chuẩn lắm thì lại bị khách nhìn nhìn bảng tên làm mình thấy rất ngại. Thế là mình lại quyết tâm phải tìm cách nào để luyện phát âm cho chuẩn hơn.
Phần phát âm thì đúng là khó nhằn với mình hơn là ngữ pháp. Vì thời gian học ở Việt Nam mình không được học với thầy cô người Nhật, sang đây lại cũng không được đào tạo qua trường tiếng Nhật nên căn bản phát âm của mình hầu như là không có, chỉ nói theo bản năng, mà hồi đầu mới sang nói kém nên ngại nói đâm ra khả năng phát âm lại càng không được cải thiện. Để khắc phục, ban đầu mình thử bằng cách tăng cường nói chuyện, giao lưu với người Nhật mỗi khi có thể, bắt chước theo họ hoặc nhờ họ sửa cho phần phát âm. Nhưng cách này cũng có nhiều hạn chế là người Nhật bình thường mọi người không chuyên dạy tiếng Nhật nên nhiều khi họ chỉ có thể phát âm mẫu lại cho mình nghe, chứ cũng không biết phải giảng cho mình hiểu là làm thế nào thì phát âm được đúng như thế… Thế là mình lại lên Youtube để search thử các clip dạy phát âm tiếng Nhật.
Khác với các clip dạy ngữ pháp khá phổ biến trên mạng, thì trên Youtube hầu như chưa có cá nhân hay nhóm nào dạy phát âm tiếng Nhật cả. May mắn là sau nhiều ngày tìm kiếm với các kiểu từ khóa khác nhau, cuối cùng mình cũng tìm được ra một kênh chuyên dạy về phát âm, khẩu hình, cách nói chuyện,… của một cô phát thanh viên người Nhật tên là Ikemoto. Đây không phải là kênh dạy tiếng Nhật cho người nước ngoài nhưng lại đầy đủ hết những cái mình đang cần: từ cách lấy hơi, phát âm, đến cách nhấn nhá, điều chỉnh âm lượng để thể hiện cảm xúc, tăng khả năng biểu đạt khi nói, lôi kéo được sự chú ý của người nghe,… Các clip của cô được chia thành từng chủ điểm, mỗi clip cũng đều chỉ tầm 5-10 phút, rất phù hợp để duy trì luyện mỗi ngày mà không sợ tốn quá nhiều thời gian. Từ khi tìm ra kênh Youtube của cô, mỗi ngày mình đều dành ra một chút thời gian để xem và luyện bắt chước theo. Khi nào bận học hoặc baito quá thì mình tận dụng những lúc giải lao giữa giờ để luyện,… Với phương châm mưa dầm thấm lâu, mỗi ngày một ít, không qua áp lực, kết hợp với bật nghe tin tức trên Tivi hàng ngày, mà sau mấy tháng, mình cảm thấy tự tin hơn rất nhiều mỗi khi nghe nói tiếng Nhật.
Cũng nhờ chịu khó xem tin tức trên TV hàng ngày, nên mình hiểu rõ hơn về cách suy nghĩ của người Nhật, biết về các vấn đề họ đang quan tâm, từ đó tìm được nhiều đề tài hơn khi nói chuyện, giao lưu với họ. Cứ thế, mỗi ngày một ít, nhờ tận dụng môi trường Internet luôn sẵn có, kết hợp với tích cực giao lưu, nói chuyện với bạn bè Nhật, người dân địa phương,… mà hiện nay mình đã tự tin hơn rất nhiều về khả năng nói và phát âm của bản thân.
Tháng 3 năm nay, mình vừa hoàn thành xong 2 năm học ở trường cao đẳng Yamaguchi và vừa chuyển xuống Kyushu để học liên thông tiếp lên đại học. Nhờ biết tận dụng khoảng thời gian ở Yamaguchi khi việc học trên trường còn nhẹ nhàng để tăng cường tự học, nâng cao khả năng tiếng Nhật của bản thân, nên sau khi chuyển tiếp lên Đại học ở Kyushu mình không bị khớp mà khá nhanh chóng bắt kịp được vào nhịp độ học ở trường.
Tháng 7 năm nay, sau khi đã ổn định được việc ở trường mới, mình bắt đầu dò dẫm thử nghiệp và lập ra một Facebook Page chuyên để chia sẻ những clip ngắn về những kinh nghiệm học tiếng Nhật của bản thân. Tuy mới chỉ bắt đầu được một thời gian, lịch học và làm bận rộn nhiều lúc cũng làm việc chia sẻ của mình bị gián đoạn nhiều, nhưng mình hi vọng sẽ duy trì được nó thường xuyên để có thể chia sẻ những kinh nghiệm hay mà mình có được đến các em kohai cũng đang gặp khó khăn trong vấn đề làm thế nào để tự học tốt được tiếng Nhật như mình trước đây.
Mình sang Nhật cho đến giờ mới được hơn 2 năm, trải nghiệm về tiếng Nhật và nước Nhật có lẽ vẫn còn chưa quá nhiều. Nhưng qua những gì mình đã trải nghiệm trong 2 năm vừa qua, mình nhận thấy rằng để học tốt tiếng Nhật, thì việc bạn học tiếng ở đâu – nông thôn hay thành phố, trường tiếng hay trường cao đẳng – không quan trọng bằng bạn quyết tâm tự học thế nào và tự xây dựng phương pháp học cho mình ra sao. Vì thế, nếu các bạn đã quyết tâm sang Nhật du học, thì đừng vì những việc xung quanh mà quên đi mục đích chính của bản thân khi sang Nhật học và tận dụng thật tốt môi trường xung quanh để tự học tiếng Nhật thật tốt nhé.
Kyushu, tháng 12/2017
Xin vui lòng liên hệ trước khi đăng lại hoặc trích dẫn nội dung và hình ảnh từ Tomoni.
Bình luận