Tomoni đã chia sẻ nhiều bài viết về câu chuyện của các bạn thực tập sinh tại Nhật, nhưng ngoài thực tập sinh, có rất nhiều bạn người Việt Nam sang Nhật làm kỹ sư cho các công ty về công nghệ thông tin. Hiện nay có rất nhiều công ty Nhật tuyển kỹ sư Việt Nam từ những người có kinh nghiệm đi làm tới các bạn sinh viên mới tốt nghiệp sang Nhật làm.
Sang Nhật mà không biết tiếng, cũng ít thông tin được chia sẻ trên mạng, rồi đọc nhiều bài báo nói về môi trường áp lực khi đi làm tại Nhật làm nhiều bạn lo lắng. Vậy thì khi được tuyển để làm kỹ sư tại Nhật bạn cần phải chuẩn bị những gì? Hôm nay Tomoni xin được chia sẻ với các bạn bài viết của bạn Lê Hải Ni, một sinh viên khoa Công Nghệ Thông Tin của Đại Học Bách Khoa Hà Nội, sang Nhật theo dạng kỹ sư từ năm 2014.
Bài viết này tổng cộng có 3 phần, một phần kể về kinh nghiệm cần có để tìm việc, hai phần để kể về kinh nghiệm cá nhân của tác giả. Phần này là phần 1, đọc phần 2 ở đây
Bạn có thể đọc phần “Những kinh nghiệm cần có” ở đây.
Còn hơn 1 tháng nữa là mình ở Nhật được 1 năm, dưới danh nghĩa 1 kỹ sư, một “nhân viên công ty” ngay từ thời điểm đặt chân vào Nhật Bản. Đợt này mình thấy các bạn tranh luận về vấn đề kỹ sư tại Nhật Bản nhiều quá nhưng thông tin các bạn nắm chẳng có bao nhiêu nên hôm nay mình viết 1 bài chia sẻ về tất cả quá trình mình phỏng vấn kỹ sư và học tiếng Nhật sau đó sang đây làm việc như thế nào. Ngoài ra mình cũng sẽ cố gắng tích hợp luôn cả những câu hỏi thường gặp vào trong bài chia sẻ của mình để mọi người có cái nhìn trực quan và chi tiết hơn về cái nghề “Kỹ sư tại Nhật Bản”.
Phần 1: Tiếp cận công việc và đỗ phỏng vấn.
Khoảng tháng 11-2013, lúc đấy mình đang là sinh viên năm cuối khoa CNTT ĐHBKHN. Thời điểm đó mình cũng chẳng biết, thậm chí chẳng nghĩ đến cái việc mình sẽ đi sang Nhật làm việc. Đơn giản bởi lúc đó mình cũng đã có công việc khá ổn định và mình khá thích công việc đấy(mình bắt đầu đi làm từ cuối năm thứ 3, tức là trước khi ra trường 2 năm). Rồi 1 ngày, cả lớp mình nhận được 1 cái mail đề nghị thử phỏng vấn kỹ sư IT sang Nhật, yêu cầu ra trường trong năm 2014, không yêu cầu biết tiếng Nhật và khá hấp dẫn là “không mất phí”. Tên công ty thì mình xin phép không được nêu ra ở đây vì chắc chắn sẽ có rất nhiều bạn ném gạch mình PR trá hình. Nhưng mình cũng nói luôn là rất rất nhiều bạn đi qua công ty này không mất tiền như mình rồi. Chắc chắn sẽ có bạn đọc bài này của mình và biết mình muốn nhắc đến công ty nào. Bọn lớp mình thì nhiều đứa bĩu môi dè bỉu như một số bạn đọc bài tuyển dụng kỹ sư lương cao mà không mất phí đó vậy.
Câu chuyện tiếp cận vấn đề kết thúc, mình cũng muốn thử “đổi gió” chút nên tặc lưỡi gửi mail và CV xin phỏng vấn. Và đơn phỏng vấn đầu tiên của mình là vào NTT, chắc mọi người cũng biết thừa NTT docomo là 1 công ty con của NTT đó. Dù sao cũng là 1 cơ hội đúng không, chưa cần biết cơ hội đó tốt hay không tốt, nhưng mà hãy cứ nắm lấy đã. Chỉ mất khoảng 15p ngồi viết 1 cái CV và gửi 1 cái mail, bạn có 1 cơ hội tốt, quá rẻ phải không nào. Đây cũng là lời khuyên của mình cho các bạn chưa ra trường. Cơ hội xung quanh chúng ta rất nhiều, cố gắng chọn lọc và nắm bắt, suy nghĩ thật kỹ về cơ hội đó. Khi người khác làm việc gì chưa tốt thì đó là cơ hội của chúng ta, ở trường hợp của mình là gì? Cả lớp mình dè bỉu cái tin tuyển dụng đấy thì một mình mình phóng xe đi phỏng vấn, việc đó nghiễm nhiên làm mình đã loại được 50 người trong lớp một cách quá đơn giản.
Tất nhiên là lần đó thì mình cũng vẫn toạch chỏng vó vì mình làm theo tư tưởng tặc lưỡi mà đi phỏng vấn. Mình không chuẩn bị bất kì 1 tài liệu gì và tất cả những thứ mình đã làm thì không liên quan đến một công ty truyền thông. Mình cũng không hứng thú với truyền thông cho lắm.
Bẵng đi khoảng hơn 1 tháng, mình vẫn tiếp tục công việc cũ của mình như thường thì các chị ở công ty môi giới kia lại gọi điện cho mình hỏi có apply 1 công ty mới không. Công ty này làm về game, đúng sở thích và chuyên ngành của mình, tên là Kayac Inc. Lúc đó mình đang làm đồ án tốt nghiệp nên thời gian cũng không có. Vậy là mình xin các chị bảo là mình chưa có thời gian làm CV, các chị có CV cũ của mình trước gửi cho NTT thì lấy ra nộp có được không. Chả hiểu sao các chị lại sửa CV giúp cho mình và sau đấy khoảng 1 tuần thì mình có buổi phỏng vấn đầu tiên. Đến giờ vẫn phải cám ơn rằng nhờ các chị sửa CV và tự nộp đã làm mình có 1 cái cơ hội như thế.
Lần phỏng vấn này thì mình vượt qua vì cũng có chuẩn bị trước khá nhiều tài liệu phòng thân ở nhà. Tiếp sau lần phỏng vấn đầu tiên mình còn trải qua 3 vòng phỏng vấn nữa, tất cả đều là phỏng vấn với người Nhật, có phiên dịch ra tiếng Việt vì mình chả biết tí tiếng Nhật quái nào cả. Còn chi tiết về kinh nghiệm phỏng vấn, kinh nghiệm xin việc mình sẽ được chia sẻ trong 1 bài khác vì nó cũng khá là dài dòng. Kết thúc ngày phỏng vấn cuối cùng với CEO của công ty sang Việt Nam phỏng vấn trực tiếp. Mình vẫn nhớ rằng cái hôm phỏng vấn cuối cùng đấy, mình vừa thuyết trình, vừa trả lời phỏng vấn vừa run như cầy sấy. Không phải run vì sợ mà là run vì lạnh. Mình đã mặc 1 chiếc áo rất dày nhưng cái phòng phỏng vấn bật quạt thông gió giữa mùa đông nên mình không chịu được. Vòng phỏng vấn cuối cùng thành công, mình được thông báo trúng tuyển và ký hợp đồng chính thức ngay sau đó 1 tuần, mức lương 171.000 Yên, mặc định lương ngoài giờ là 79.000 Yên 60 tiếng. Lúc đầu mình không để ý cái này, sang đây mới biết rằng đây là cách công ty lách luật để nhân viên không thể làm thêm giờ vì bắt đầu từ giờ làm thêm thứ 61 mới được tính tiền. Mà đối với nghề IT thì việc overtime là chuyện quá ư bình thường.
Kết thúc câu chuyện phỏng vấn và được tiếp nhận công việc, hứa hẹn một tương lai sáng hơn cho chính mình. Mình còn nhớ là đợt đấy các chị ở công ty môi giới nói rằng phỏng vấn cả thảy 100 ứng viên cả Bắc và Nam, có cả người đi làm lâu năm, có cả người có gia đình rồi thì có mình và 1 thanh niên khác đỗ, cả 2 thằng đều là sinh viên năm cuối. Vấn đề là mình phải lấy được bằng đúng hạn để công ty làm thủ tục giấy mời. Ngay sau khi nghỉ tết, mình đã nhận được thông báo đốc thúc rằng cố gắng ra trường đúng hạn và chuẩn bị học tiếng Nhật.
Đúng là vạn sự khởi đầu nan, mình bảo vệ tốt nghiệp thành công nhưng lại bị trượt đúng 1 môn vào kỳ cuối cùng. Tất nhiên là mình vẫn xoay sở để ra trường trong năm 2014 được, mặc dù muộn mất 3 tháng nhưng cũng vẫn kịp để mình bay vào ngày 30-10 nhưng việc cày cuộc học lại trong hè, cày cuốc đồ án, cày tiếng Nhật làm mình thực sự khổ sở. Ngày 18-6 là ngày mình bảo vệ đồ án thì ngày 16-6 mình đã bắt đầu phải đi học tiếng Nhật. 3 ngày 16, 17, 18 là 3 ngày địa ngục làm mình gần như kiệt quệ vì ngày nào cũng thức thâu đêm để cày và luyện đồ án, song song với đó là việc cày tiếng Nhật cấp tốc. Trời thì nắng nóng 38 độ mà mình vẫn phải phơi đầu ra đường chạy xe hàng tiếng đồng hồ để đi học tiếng ở trung tâm. Đợt đấy mình phải có bà ngoại lên nấu cơm vì mình không thể kham nổi nữa. Tối 17-6 thức gần trắng đêm, sáng 18-6, 5h sáng mình phải dậy mò ra trường để chuẩn bị phòng ban cho hội đồng bảo vệ, hơn 12h mình bảo vệ xong nghe kết quả, lọc cọc chạy đi ăn bát phở cho đỡ đói rồi 1h vào lớp học tiếng Nhật. Cuối ngày 18-6, mình đã gần như gục xuống giường khi về nhà, không ăn uống gì và ngủ đến tận chiều ngày hôm sau. Bà mình biết mình mệt nên cũng kệ cho mình ngủ.
Kể khổ vậy đủ rồi, giờ đến đoạn học tiếng Nhật. Bọn mình đậu phỏng vấn có 2 thằng, học cấp tốc 25 bài Mina trong vòng 3 tháng, từ 16-6 đến 16-9. Thực sự mà nói thì với việc ngày nào cũng học như thế, thời gian để ôn và ngấm bài là khá ít thì việc để mà giỏi là rất khó. Cũng may là bọn mình nắm vững kiến thực cơ bản trong sách, chỉ có phần nghe là hơi khoai vì ít khi được luyện. 16-6 là ngày khởi động, mình chưa biết được bất kì 1 chữ liên quan đến tiếng Nhật nào cả nên khởi đầu khá là khó khăn, nhưng cũng may mắn khi mình học ngữ pháp tốt nên thi thử N5 cũng qua. Trong 3 tháng học tiếng thì mình phải học lại cái môn bị trước nên thời gian chạy ngược chạy xuôi khá là vất vả, gần như cả ngày phơi mặt trên đường.
Đừng tưởng rằng đỗ phỏng vấn là chắc 100% được qua nhé. Nếu không ra trường đúng hạn hoặc lười học tiếng thì sẽ bị công ty huỷ hợp đồng luôn. Công ty bên Nhật cũng giao cho project để thử việc tại nhà, đồng thời hàng tuần phải viết mail báo cáo về tiến độ học tiếng Nhật. Khoảng 2 tháng cuối cùng thì tuần nào cũng có 1 ngày phỏng vấn qua Skype để kiểm tra xem mình học hành như thế nào. Mình quen được 1 sensei Karate cửu đẳng và hàng tuần đến nhà sensei tập, luyện tiếng Nhật luôn. Đồng thời lúc đó mình cũng điều hành 1 group Skype khoảng 20 bạn và luyện nói hàng tối, tất nhiên là cứ nói bừa đi vì cái mình cần là sự tự tin khi nói chuyện. Và rồi thì cái đống thời gian vất vả đấy cũng qua đi, mình cũng qua được môn học lại, vạ vật trên trường để lấy tấm giấy chứng nhận tốt nghiệp tạm thời, chạy ngược xuôi làm các giấy tờ yêu cầu của công ty bên Nhật để họ làm giấy mời.
Giai đoạn này thì cũng bình thường, nhẹ nhàng vì không còn gánh nặng trên người nữa. Khoảng ngày 10 hay 15 tháng 10 gì đó mình nhận được giấy mời từ Nhật và bắt đầu đi làm visa. Cũng phải dịch đủ thứ giấy tờ, công chứng đủ kiểu. Bố mình cũng tức tốc từ Nga về để tiễn chuẩn bị đi thăm họ hàng và tiễn mình sang Nhật.
12h đêm 31-10-2014, mình lên máy bay của Việt Nam Airline để bay sang Nhật. Gia đình mình, mấy thằng bạn thân cùng bạn gái mình ra sân bay tiễn. Vậy là kết thúc câu chuyện về tuyển dụng và phỏng vấn ở Việt Nam.
Kết thúc phần 1 này mình muốn gửi đến các bạn kỹ sư tương lai và các bạn còn đang học đại học tại Việt Nam 1 vài lời như thế này.
Nhật Bản đang thiếu nhân lực trầm trong, và chúng ta là những lao động bán trí tuệ. Nếu cứ nghĩ rằng xin việc, đi nước ngoài là mất tiền thì chẳng khác nào nói rằng cái thứ mà chúng ta được học trong trường đại học nó không khác gì mớ giẻ lau. Khi các bạn chưa đi làm mà đã có tư tưởng “mất bao nhiêu tiền”, “làm có khó không” thì các bạn đã bị công ty môi giới xỏ mũi ngay từ nước cờ đầu tiên rồi. Vậy lời khuyên là gì, hãy tỉnh táo trước những lời dụ dỗ ngon ngọt của các công ty môi giới, không có công việc nào là không có khó khăn riêng, muốn ngồi chơi nhàn hạ ăn tiền thì chắc chỉ có làm đa cấp hoặc làm cái nghề mà bọn mình vẫn gọi văn hoa là “QUAN HỆ CÔNG CHÚNG” đó các bạn. Để làm kỹ sư tại Nhật Bản không khó, chỉ cần các bạn có đủ kỹ năng, người ta sẽ tự đến mời các bạn, vấn đề là bạn phải làm sao cho họ biết rằng bạn có kỹ năng.
Một hình ảnh tại công ty mình:
Tác giả: Lê Hải Ni
Bài viết: http://vijaexpress.com/lam-ky-su-tai-nhat-ban-hoi-uc-cua-mot-ky-su-cntt-phan-1/
Xin vui lòng liên hệ trước khi đăng lại hoặc trích dẫn nội dung và hình ảnh từ Tomoni.
Bình luận